Życie bez smokingu

Praga z Hrabalem

oraz podróż śladami pisarza po Czechach i Morawach.

Ten przewodnik po miejscach, które Bohumil Hrabal (1914-1997) odwiedził, w których na jakiś czas się zatrzymał, gdzie pracował lub mieszkał, został wzbogacony o krótkie fragmenty utworów pisarza, cytaty, które nawiązują do opisanych tu miejsc. Chciałem, aby ta książka nie pełniła jedynie funkcji turystycznej, albo - lepiej to ujmując - turystyczno-literackiej, ale również mogła być samodzielną lekturą, stanowić pedant do monografii Bohumila Hrabala.

Bohumil Hrabal (1914-1997) zgodził się na jedyny w swym życiu wywiad-rzekę w wieku siedemdziesięciu lat. Zapis jego wielogodzinnych rozmów z młodym węgierskim dziennikarzem to dokument niezwykły i poruszający, nazwany przez samego pisarza "powieścią-interview". Fascynujące historie o książkach własnych i cudzych, filozoficzne przypowiastki, anegdoty i zwierzenia przeplatają się w niej z portretami przyjaciół, członków rodziny i ukochanych kotów.

Spostrzegłem, że ten chaos zaczyna mieć sens od chwili, kiedy wspominam o dryblingu Hidegkutiego, że tak naprawdę cała ta rozmowa to drybling na chustce do nosa, że ten drybling pana Hidegkutiego przezwycięża nie tylko semantyczny chaos pytań, ale i moich odpowiedzi, że pewne braki tej rozmowy stają się zabawą z czytelnikiem, że ta lektura jest penicyliną przeciw konwencji i stereotypom... I dlatego zatytułowałem to interview Drybling Hidegkutiego, aby złożyć podziękowanie i hołd panu Hidegkutiemu, który potrafił w taki sposób uniezwyklić mecz piłkarski za pomocą technicznych sztuczek z piłką na małym kawałku boiska, że nie tylko rywalom, ale przede wszystkim widzom zapierało dech...

Bohumil Hrabal

Bohumil Hrabal

Pierwsze polskie wydanie książkowe tomu dziesięciu opowiadań Bohumila Hrabala.

Obecnie popołudniami Jan siaduje u okna i przygląda się sobie w szybie. Bez lęku. Przylatuje osa w prążkowanym dresie i lezie mu po nosie odbicia w szybie, lezie mu we włosy. Ani chybi kiedy indziej poczułby w mózgu owada chyżo przebierającego piekącymi nóżkami i znikającego w graciarni rozumu. Cały dzień dręczyłoby go to wyobrażenie. Dziś wie, że osa lezie po szybie, a owe drobniuteńkie kroczki to tylko jego domysły.

(fragment)

Bohumil Hrabal

Pakiet obejmuje trzy części trylogii Bohumila Hrabala, "Wesela w domu" , "Vita nuova", "Przerwy", których narratorką jest żona pisarza Eliška Plevová.

Bohumil Hrabal

Druga część wybitnej powieściowej trylogii Bohumila Hrabala (Wesela w domu, Vita nuova, Przerwy) z wyraźnymi wątkami autobiograficznymi, w której narratorką jest żona pisarza Eliska.

...mój mąż ujął mnie za łokieć i roztrajkotał się Słuchaj dzieweczko co człek lekceważy to mu się przydarzy przecież z ciebie też może być pisarka więc słuchaj ja mogę ci powiedzieć jedynie to w co wierzę a więc słuchaj dzieweczko na początku wszystkiego jest podziw i jak zaczniesz czemuś się dziwić tak że wpadniesz w osłupienie to tak jakoś staniesz się przeraźliwie bierna ale to nic to jest tylko pokora lecz pokora pełna błyskotliwego oczekiwania to taki stan przed zwiastowaniem i mieć będziesz otwarte oczy oraz otwartą duszę i nagle ta twoja bierność stanie się swoim przeciwieństwem i ty to wszystko nie tylko zechcesz ale będziesz musiała zanotować a pisarzem jest ten kto zaczyna opisywać to co zobaczył to co mu zaświtało i nie jest to nic innego jak tylko ogromna radość z czegoś że coś jest poza tobą...

(fragment)

Bohumil Hrabal

Nowa edycja książki Obsługiwałem angielskiego króla ukazuje się z okazji wyjątkowego spotkania literatury i filmu: po ponad trzydziestu latach od napisania doczekał się ekranizacji jeden z najsłynniejszych utworów Bohumila Hrabala. z prozą czeskiego mistrza po raz kolejny zmierzył się z powodzeniem Jiri Menzel, reżyser m.in. legendarnych Pociągów pod specjalnym nadzorem (Oscar dla filmu obcojęzycznego).

Bohumil Hrabal

Wydany w 1966 roku tom, uznawany za jeden z najlepszych zbiorów opowiadań tego autora, nawiązuje do rzeczywistości lat pięćdziesiątych. W bezlitośnie groteskowy sposób oddaje tragizm zdegradowanej egzystencji ludzkiej, podobnie jak w przypadku Zbyt głośnej samotności istotny jest tu problem zanurzenia w "śmietniku epoki", stawiane są pytania dotyczące przewartościowania, obumierania i odradzania się kultury.

Zbiór jedenastu opowiadań Pabitele (oryg. Pábitelé, 1964), drugi z kolei w dorobku Bohumila Hrabala, po raz pierwszy ukazuje się w języku polskim w swoim oryginalnym, nadanym mu przez autora kształcie – zawiera m.in. opowiadania nigdy dotychczas nie tłumaczone na polski oraz utwory w nowych przekładach.

Tytułowi pabitele to stworzony przez pisarza neologizm, odnoszący się do nieskrępowanej językowej inwencji natchnionych gawędziarzy i opowiadaczy, barwnych bohaterów obecnych w całej jego twórczości.

Tak więc pabitel to człowiek, przed którym piętrzy się nieustannie ocean natarczywych myśli. Jego monolog płynie bez przerwy, raz jak rzeczka podziemna w jamie myśli, kiedy indziej zaś wycieka ustami. Właśnie pabienie przez sztafetę ludzkiego języka jest podawane z ust do ust niczym płonąca pochodnia. Pabitel jest narzędziem języka, wzbogaca go o wszystkie odcienie i smaczki, którymi interesuje się językoznawstwo. Pabitel przeważnie niczego nie czytał, za to dużo widział i dużo słyszał. I niemal niczego nie zapomniał. Pogrążony w swym monologu wewnętrznym, obnosi się z nim po świecie jak paw z pięknymi piórami. Kiedy nie toczy rozmowy z innymi, pabitel wiedzie ją sam ze sobą, przekazuje informacje o sprawach, których znaczenie wyolbrzymia, zmienia i przekręca, gdyż pabitel filtruje rzeczywistość przez diamentowe oczko inspiracji. Pabitela przepełnia zachwyt dla świata widzialnego, zatem ów ocean cudnych wizji nie daje mu spać. Niepohamowana żądza mówienia sprawia, że wygląda to tak, jakby język wybrał pabitela, by poprzez jego usta ujrzeć siebie i dowieść swych możliwości. Pabitel potrafi uatrakcyjnić swe komunikaty nożyczkami, ucinając w pewnym momencie rozmowę, by przejść do czegoś z całkiem innej beczki. Umie utrzymać w napięciu temperaturę i temperament tekstu, którego czuje się bohaterem.

Bohumil Hrabal