Promocje

Uhonorowane wieloma nagrodami Butelki zwrotne to kolejny film (po Szkole podstawowej, nagrodzonym Oscarem Koli i Ciemnoniebieskim świecie), który scenarzysta i aktor Zdeněk Svěrák (ur. 1936) zrealizował we współpracy z synem, reżyserem Janem Svěrákiem (ur. 1965).

Nie mogłem napisać Butelek zwrotnych jako młody człowiek. Musiałem poczekać, aż starość dotknie mnie bezpośrednio. Jest to historia mężczyzny, który nie chce jeszcze iść na emeryturę, ani w pracy, ani w miłości. I ma z tym problemy. Z tych problemów spróbowałem stworzyć scenariusz do komedii filmowej, o której mówi się, że jest gorzka.

Zdeněk Svěrák

Bohumil Hrabal

Jest to niekonwencjonalna powieść inspirowana postacią grafika-abstrakcjonisty Vladimira Boudnika (1924-68), opowieść o przyjaźni i wspólnych poszukiwaniach nowych źródeł inspiracji - w knajpach, na ulicy, wśród zwyczajnych ludzi - a także historia narodzin hrabalowskiej estetyki i wizji świata. Opatrzona przez autora podtytułem Teksty pedagogiczne, przez kilkanaście lat funkcjonowała w obiegu niezależnym. Drugie wydanie legendarnej książki wybitnego czeskiego pisarza.

RAYMOND QUENEAU

ĆWICZENIA STYLISTYCZNE

w przekładzie Jana Gondowicza

Wielki literacki eksperymentator RAYMOND QUENEAU (1903–1976) zawdzięcza sukces światowy dwóm dziełom: powieści Zazi w metrze (Zazie dans le métro, 1959) i wcześniejszym Ćwiczeniom stylistycznym (Exercices de style, 1947). Jednak Ćwiczenia bardziej jeszcze niż Zazi cieszyły się sławą nieprzekładalnych. Napisane są bowiem zgodnie z zasadami kombinatoryki, dzięki którym błahy, wręcz niegodny uwagi incydent w autobusie opowiadany jest na 99 sposobów z wykorzystaniem wszelkich możliwych figur retorycznych i stylów literackich. Tłumaczowi polskiemu nasuwają masę przeszkód z racji bogactwa gramatyki i retoryki francuskiej, gdzie użycie stosownych form pociąga za sobą utrwalone w rozległej tradycji literackiej tony: wahanie, patos, ironię... Tym trudniej oddać ten wymiar gry, który prowadzi do opowiadania w sposób zakazany, wbrew owym konwencjom. W tak krótkich tekstach nadrobić to jednak można nadużyciem gramatyki polskiej i – by tak rzec – próbami przeciążeniowymi leksyki. Wedle przedmowy autora do jednego z wydań, „W latach trzydziestych byliśmy kiedyś z Leirisem w sali Pleyela na koncercie, podczas którego wykonano fugę Bacha. Mówiliśmy później, że interesujące byłoby stworzenie w literaturze czegoś podobnego, co powstaje dzięki zwielokrotnieniu wariacji, niemal ad infinitum”. Muzyczność i matematyczność nadają Ćwiczeniom walor książki jedynej w swoim rodzaju, nie należącej do żadnego gatunku literackiego. „Jak” tryumfuje tu bez reszty nad „co”, sprawiając, że na bohatera dzieła awansuje niepostrzeżenie sama inwencja i niepohamowana swoboda przekształceń. Czyni to z Ćwiczeń jedną z najśmieszniejszych książek świata.

"Ernesto" Umberto Saba

przekład: Jarosław Mikołajewski

Istnieją historie skrywane przez całe życie. Pisane z palącej potrzeby wydobycia ich z siebie i ujrzenia przed sobą, na papierze. Zaraz potem przychodzi jednak myśl, że nie nadają się do rozpowszechnienia. Zostaną opublikowane po śmierci autora i staną się „literackim skandalem”. (...) „Ernesto”, choć niedokończony, może uchodzić za jedną z największych powieści włoskich dwudziestego wieku. Jest kluczem do zrozumienia dzieła i życia Umberta Saby (1883–1957), lecz przede wszystkim jest to powieść o nadzwyczajnej świeżości i swobodzie. To bezlitosna oraz ironiczna opowieść o skomplikowanym procesie dorastania, być może jedna z nielicznych włoskich powieści inicjacyjnych, godna sąsiedztwa z „Niepokojami wychowanka Törlessa” Musila. (Francesco Cataluccio)

Giuseppe Tomasi di Lampedusa

GEPARD

Wydanie rozszerzone o przedmowę Gioacchina Lanzy Tomasiego.

ISBN:978-83-950455-8-5

Powieść „Gepard” (Il Gattopardo, 1958) Giuseppe Tomasiego di Lampedusy (1896–1957) to literackie arcydzieło, które doczekało się setek wydań i przekładów na wiele języków; na jego podstawie powstał nagrodzony w 1963 roku Złotą Palmą film Luchina Viscontiego. To opowieść o niezwykłym człowieku — arystokracie, uczonym, erudycie — a zarazem wnikliwe studium poświęcone zawirowaniom historii i nieuchronnym przemianom społecznym.

Pierwszy polski przekład książki ukazał się w 1962 roku pod tytułem „Lampart”. Nowe tłumaczenie Stanisława Kasprzysiaka wiernie oddaje ducha oryginału i rzuca nowe światło na twórczą osobowość Lampedusy. Wydanie rozszerzone o przedmowę Gioacchina Lanzy Tomasiego.

NA ROZTOCZU – PRZEWODNIK METAFORYCZNY jest książką, dla której niełatwo będzie znaleźć właściwe miejsce na półce w bibliotece. Choć przewodniki z reguły lokujemy w dziale turystycznym, z mapami, podróżami i rozkładami jazdy, to metafory zwykliśmy odkładać między wiersze. Cóż więc począć z książką, która nie daje się sklasyfikować i która przekracza granice gatunków literackich. Cóż począć z przewodnikiem, który choć prowadzi po drogach rzeczywistych, mocno osadzonych w środowisku geograficznym i opartych na materiałach źródłowych, to jednocześnie zmienia kierunek i gęstość czasu, przekraczając fizyczne i metafizyczne granice świata. Mówi nam, że nie ma jednej drogi, że musimy wybierać, poszukiwać, że istniejemy w wielu wymiarach, że cały świat wokół, zdawałoby się, że tak dobrze już rozpoznany i opisany, jest światem nieprzedstawionym. Cóż począć z książką, która wciela się w swego czytelnika i nakłania go do stwarzania Uniwersum da capo al fine, do poszukiwania siebie pod podszewką świata? A może powinniśmy odwrócić kierunek pytania i zapytać, co książka zrobi z nami i gdzie zaprowadzi nas przewodnik?

Robert Gmiterek – poeta, pisarz, fotograf. Rocznik 1968. Nielicencjonowany przewodnik po Roztoczu i okolicach. Autor książek „Sen na Kniaziach i inne historie osobiste” (2019) i „Oikoumene. Na Roztoczu świata” (2020) oraz dwóch autorskich wystaw fotograficznych w Centrum Koncertowo-Wystawienniczym w cerkwi Na Krupcu w Narolu: „Ikony Roztocza” i „Oikoumene”.

Mikroopowiadania z tomu Nanizane na sznurek to jeden z pierwszych tekstów nurtu tzw. węgierskiej nowej prozy. Wydana na Węgrzech w 1976 roku debiutancka książka młodego matematyka, obecnie jednego z najwybitniejszych europejskich pisarzy, do dziś nie straciła aktualności i świeżości, a przez wiele lat była jednym z niewielu literackich przekazów dotyczących niechlubnej przeszłości węgierskich wysiedleń.

Ten wyrafinowany artystycznie, pełen fantazji opis rzeczywistości widzianej przez pryzmat wspomnień z lat dzieciństwa należy do najbardziej frapujących dokonań Petera Esterházyego (1950 - 2016).

Łemkowski malarz Nikifor (właściwie Epifan Drowniak, 1895-1968) zaliczany jest do najwybitniejszych naiwnych w historii malarstwa; pozostawił po sobie około czterdziestu tysięcy rysunków i obrazów. Tom zawiera dwie wersje scenariusza filmu Krzysztofa Krauze Mój Nikifor - ekranową i wcześniejszą, nowelową - z kilku, które reżyser stworzył wraz z Joanną Kos. Te niezwykłe teksty oprócz tajemnicy krynickiego geniusza odsłaniają także poruszającą historię twórczej fascynacji jego dziełem i losami.

Wśród nagród filmowych, którymi wyróżniono Mojego Nikifora, znalazły się m.in. Złote Lwy za wybitną kreację aktorską dla odtwórczyni tytułowej roli Krystyny Feldman na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 2004 roku.

Bohumil Hrabal

Nowa edycja książki Obsługiwałem angielskiego króla ukazuje się z okazji wyjątkowego spotkania literatury i filmu: po ponad trzydziestu latach od napisania doczekał się ekranizacji jeden z najsłynniejszych utworów Bohumila Hrabala. z prozą czeskiego mistrza po raz kolejny zmierzył się z powodzeniem Jiri Menzel, reżyser m.in. legendarnych Pociągów pod specjalnym nadzorem (Oscar dla filmu obcojęzycznego).

OIKOUMENE. NA ROZTOCZU ŚWIATA Roberta Gmiterka to zbiór kilkudziesięciu miniatur, przewodnik po miejscach i historiach ludzi z terenu Roztocza i okolic. Nieprzypadkowo swoją pierwszą książkę „Sen na Kniaziach” autor nazwał „genetyczną pamięcią miejsc i zdarzeń”. Kniazie, Szczebrzeszyn, Stara Huta, Chodywańce, Hrebenne, Mołodowce, Chotylub, Narol, Bełżec – wszystkie te miejsca znajdziemy na mapie, ale z Gmiterkiem mamy szansę zajrzeć pod podszewkę rzeczywistości. Przedmioty, zdarzenia, ludzie i ich historie wprowadzają nas w pewien rodzaj kontemplacji, gdzie przeszłość staje się teraźniejszością. Linearna postać czasu, do której jesteśmy przyzwyczajeni, zostaje zerwana, mieszają się pory roku i kolejność zdarzeń. Przedmiotem owej kontemplacji staje się nietrwałość jako ważna część naszej kondycji. Gmiterek w bolesny sposób dostrzega związek między pięknem a smutkiem świata, opisując efemeryczny charakter wszystkiego, co istnieje. Punktem wyjścia są, mówiąc językiem Tyrmanda, „drobne defekty, które budzą tkliwość”: fotografia ze zbitą szybką, chylący się do ziemi pokryty mchem krzyż, ikona na popękanej ścianie, spracowana drabina, złamane krzesło. Autor znalazł nie tylko pewien szczególny rodzaj wglądu, ale również swój ton – wszystkie te historie zapisane są interesującą, melodyjną polszczyzną. Gmiterek to nie tylko poeta, ale również ciekawy fotografik – swoje miniatury opatruje oryginalnymi zdjęciami, które dopełniają przywoływane historie.

ROBERT GMITEREK (1968). Poeta. Autor „Snu na Kniaziach” (2019). Fotograf. W 2019 roku w Centrum Koncertowo-Wystawienniczym w Narolu w cerkwi na Krupcu można było oglądać jego autorską wystawę „Ikony Roztocza”. W jego twórczości słowo i obraz przeplatają się ze sobą. Od pokoleń związany z Roztoczem, piękną i zarazem trudną krainą. Zakorzeniony w językach i krajobrazach pogranicza opowiada historie ludzi, którzy odeszli bez słów. I historie miejsc, których obrazy zatarły się już w czasie i przestrzeni. Do roku 2018, roku iluminacji, uważny czytelnik i obserwator. Dzisiaj kronikarz czasu zatraconego.

OPOWIEŚCI FILMOWE

Edward Żebrowski, Michał Komar, Herbert Distel

Wybór niezrealizowanych scenariuszy Edwarda Żebrowskiego (1935–2014), pisanych w latach 1975–1988 wspólnie z Michałem Komarem i Herbertem Distelem, ukazuje nową twarz twórcy „Ocalenia”, „Szpitala Przemienienia”, „W biały dzień”. Reżyser mający już swoją legendę, nieoficjalny autorytet polskiego kina, w tych tekstach młodnieje, wyzwala się z „terroru powagi”, nie przestając być do głębi poważny. W scenariuszu „Traktat” potworne doświadczenia polskiego emisariusza, zagubionego w śniegach Rosji podczas kampanii napoleońskiej, posłużą mu do stworzenia „traktatu o naturze ludzkiej”. To była jego „rozkosz znaleziona w największym poniżeniu”. Czy nie na tym polegała droga twórcza Edwarda Żebrowskiego? Zaskakującym tekstem w tym zbiorze jest „Ciuciubabka” – próba opowiedzenia o losach „Solidarności” i jej uwięzionych przywódców w tonacji niebohaterskiej, komediowej, na wzór „Eroiki” Munka. I wreszcie pisany w 1988 w Szwajcarii scenariusz „Jeden do jednego” – ironiczny testament Edwarda Żebrowskiego. Czarna komedia o reżyserze filmowym w świecie pozbawionym symbolicznego wymiaru, gdzie nie ma już miejsca ani na ofiarę Chrystusa, ani na bunt Fryderyka Nietzschego, ani na kino. (Tadeusz Sobolewski, „Gazeta Wyborcza”)

Wybór, przekład i opracowanie: Stanisław Kasprzysiak

Posłowie: Adam Zagajewski

Jaka jest ta poezja? Czytelnik, który choćby pobieżnie zapozna się z biografią Leopardiego, będzie sobie zadawał pytanie: jak to jest, że jego życie było tak bardzo nieszczęśliwe, krótkie i tragiczne – życie, w którym, poza starymi księgami, jedynym pocieszeniem były nieliczne przyjaźnie – a tymczasem wśród utworów poetyckich znajdujemy Idylle, znajdujemy poematy opiewające spokój natury, światło księżyca, wieczór przed świętem, gdy cichnie gwar zwykłego życia, chwile, kiedy szczęście nie wydaje się nieosiągalne. Wiemy, że w różnych wypowiedziach, zwłaszcza pochodzących z drugiej połowy krótkiego życia, Leopardi napomyka, że teraz już nie będzie się poddawał iluzji, że będzie patrzył na rzeczywistość w sposób trzeźwy – czyli niekryjący rozpaczy, ostry, podkreślający nędzę ludzkiej egzystencji. Buntował się wtedy przeciwko wyobraźni poetyckiej, która unosiła go ponad retorykę aktu oskarżenia i która – obok ogromnej inteligencji – była jego największym darem. Buntował się – ale wciąż wracał do poezji, do kontemplacji. Bądźmy jednak wdzięczni Muzom (nie wiem, komu mielibyśmy być wdzięczni, jeśli nie Muzom) za to, że w pisarstwie Leopardiego utrzymała się ta właśnie podwójność. Gdybyśmy znali tylko jego prozę, często kostyczną, pozbawioną złudzeń, zaliczylibyśmy go do sporego zastępu błyskotliwych pesymistów – obok francuskich moralistów i obok Beckettów naszej epoki. A tak mamy do czynienia z myślicielem, ale i poetą, niezwykłym, grającym na obu krańcach klawiatury – tam, gdzie jest najgłębszy smutek, i tam też, gdzie mieszka spokojny zachwyt. [z posłowia Adama Zagajewskiego]

Dramat powstały na podstawie reportażu Jacka Hugo-Badera, oparty na faktach. Reportaż ukazał się po raz pierwszy w  Wysokich obcasach;stał się inspiracją dla Krzysztofa Krauze dla stworzenia scenariusza.

Po pokazie prasowym Placu Zbawiciela recenzenci na gorąco próbowali ustalić artystycznych patronów filmu. I wcale nie po to, by wytknąć reżyserom wtórność. Już prędzej, by znaleźć punkt odniesienia - odnaleźli go w dziełach Kena Loacha i Mike'a Leigha. Zarówno jeśli chodzi o styl filmowego opowiadania, jak i format obejrzanego przed chwilą obrazu. Bo Plac Zbawiciela jest skrojony na miarę dzieł wielkich Anglików.

Lech Kurpiewski, Newsweek

Bohumil Hrabal

Główny bohater Pociągów... Miłosz Pipka ma dokonać aktu dywersji i rzucić bombę na niemiecki pociąg.
Ale najbardziej Miłosz Pipka usiłuje zostać mężczyzną. Co znaczy: opanować swój największy problem. Bo ważniejszy od drugiej wojny światowej jest dla niego przedwczesny wytrysk. O rzuceniu bomby widz dowiaduje się jakoś między wierszami, czy między klatkami taśmy, bez celebrowanych knowań, bez napięcia. Tak jakby (napisał pewien czeski eseista) nie chodziło o niezwykły czyn, ale o jeden wygłup między innymi wygłupami.

Szokujące arcydzieło Dino Buzzatiego!

„Zdarza się, że w życiu robi się coś bez żadnych zahamowań. Coś, co wypływa z samego wnętrza. Poemat w obrazkach jest dla mnie właśnie czymś takim, podobnie jak Pustynia Tatarów czy O pewnej miłości”. W ten sposób Dino Buzzati przedstawiał czytelnikom książkę przez długie lata niedocenianą i spychaną na margines jego twórczości. Poemat w obrazkach – dzieło wybitne, do dziś wymykające się literaturoznawczym klasyfikacjom – ukazał się w 1969 roku, zyskując wielki rozgłos, po czym stał się nieosiągalny w księgarniach. Odczytując na nowo mit Orfeusza i Eurydyki, Buzzati w tym „pierwszym komiksie autorskim” opowiedział o sobie samym: na 208 barwnych planszach skupił swoje ulubione motywy, począwszy od wiecznego dialogu życia i śmierci. Dzięki wyrafinowanej grze cytatów i autocytatów, licznym hołdom dla artystów z rozmaitych epok, łączeniu gatunków, na stronach tej książki objawia się cały wszechświat twórczy Buzzatiego: odniesienia kulturowe, źródła inspiracji, wspomnienia z dzieciństwa, fascynacje okresu dojrzałego, otwarta na nowe techniki awangardowa metoda pracy. Poemat w obrazkach zawiera w sobie bowiem wiele książek, co można powiedzieć jedynie o arcydziełach.

Rekwizytornia to wybór tekstów Andrzeja Łapickiego, na który składają się felietony publikowane pod pseudonimem w Teatrze, wspomnienia poświęcone początkom kariery aktora, ludziom teatru, z którymi autor występował (m.in. Józefowi Węgrzynowi, Aleksandrowi Zelwerowiczowi, Tadeuszowi Łomnickiemu, Andrzejowi Szczepkowskiemu), wreszcie artykuły dotyczące twórcy, którego Andrzej Łapicki jest piewcą - Aleksandra Fredry. Tom zamyka Alfabet Łapickiego, w którym znalazły się krótkie wspomnienia spotkań autora m.in. z Niną Andrycz, Aleksandrem Bardinim, Gerardem Depardieu, Elżbietą II, Janem Pawłem II, Januszem Kusocińskim, Włodzimierzem Wysockim.

Posłowie: Zbigniew Mikołejko, oprawa twarda, format: 143 x 202 mm, 284 strony

SKRYWANE jest odkrywcze. "Nieskończona prostota", "rozkosz pychy", "sprytna wiara", zwarcia antonimów, przyciąganie przeciwieństw, ich wzajemne przeistoczenia są źrenicą tego oka na świat, które Michał Komar nam tu otwiera. Wewnętrzny rytm tej prozy, potoczny i wyszukany zarazem, dialogowy i precyzyjny, dyskretny, lecz sugestywny, wciąga czytelnika niepostrzeżenie w tę opowieść o państwie i papiestwie, Rzeczypospolitej i Kościele, Polsce i Europie. Ale wszystkie określenia ogólne, których w nocie trudno uniknąć, muszą zostać zawieszone, kiedy przeczyta się pierwsze kartki tej powieści, ponieważ opowiada ją osoba z krwi i kości, absolutnie indywidualna i konkretna w swoim doświadczeniu świata, które pisarz przejrzyście uobecnia w jej mowie szczególnej. I tak jest ze wszystkimi postaciami tej powieści – pulsują one w czytaniu, ponieważ poprzez nie widzimy na nowo tamten renesansowy świat potężnych osobowości i misternych intryg, wyrafinowanych umysłów i zwyrodniałych pragnień, mistycznych nawiedzeń i politykierskich manipulacji. Świat rozległych przestrzeni i przemienionego czasu, z którego przychodzimy i który ciągle jest w nas. [Andrzej Mencwel]

https://www.youtube.com/watch?v=NhSOiVeiDns