Proza

KILKA DNI PÓŹNIEJ to historia rozgrywająca się w końcu lata w nadmorskim kurorcie, gdzie krzyżują się losy kilkorga bohaterów połączonych trudnymi relacjami rodzinnymi. Nagła choroba ważnej dla nich wszystkich osoby – przeciągająca się sytuacja granicznego zawieszenia i napięcia – staje się okazją do rozliczeń z przeszłością, ale przede wszystkim uruchamia hamowane emocje.

Krzysztof Bizio (ur. 1970) – dramatopisarz, prozaik, architekt i pracownik naukowy. Jego dramaty prezentowane były w teatrach w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej i zostały przetłumaczone na piętnaście języków. Autor spektakli dla Teatru Telewizji Polskiej oraz scenariuszy licznych słuchowisk dla Teatru Polskiego Radia; scenarzysta filmowy; autor trzech tomów opowiadań. Od ponad trzydziestu lat pracuje jako architekt, w pracy naukowej specjalizuje się w teorii architektury współczesnej.

Zestaw pięciu książek Krzysztofa Bizia (proza i dramaty) w wyjątkowej cenie.

RAYMOND QUENEAU

ĆWICZENIA STYLISTYCZNE

w przekładzie Jana Gondowicza

Wielki literacki eksperymentator RAYMOND QUENEAU (1903–1976) zawdzięcza sukces światowy dwóm dziełom: powieści Zazi w metrze (Zazie dans le métro, 1959) i wcześniejszym Ćwiczeniom stylistycznym (Exercices de style, 1947). Jednak Ćwiczenia bardziej jeszcze niż Zazi cieszyły się sławą nieprzekładalnych. Napisane są bowiem zgodnie z zasadami kombinatoryki, dzięki którym błahy, wręcz niegodny uwagi incydent w autobusie opowiadany jest na 99 sposobów z wykorzystaniem wszelkich możliwych figur retorycznych i stylów literackich. Tłumaczowi polskiemu nasuwają masę przeszkód z racji bogactwa gramatyki i retoryki francuskiej, gdzie użycie stosownych form pociąga za sobą utrwalone w rozległej tradycji literackiej tony: wahanie, patos, ironię... Tym trudniej oddać ten wymiar gry, który prowadzi do opowiadania w sposób zakazany, wbrew owym konwencjom. W tak krótkich tekstach nadrobić to jednak można nadużyciem gramatyki polskiej i – by tak rzec – próbami przeciążeniowymi leksyki. Wedle przedmowy autora do jednego z wydań, „W latach trzydziestych byliśmy kiedyś z Leirisem w sali Pleyela na koncercie, podczas którego wykonano fugę Bacha. Mówiliśmy później, że interesujące byłoby stworzenie w literaturze czegoś podobnego, co powstaje dzięki zwielokrotnieniu wariacji, niemal ad infinitum”. Muzyczność i matematyczność nadają Ćwiczeniom walor książki jedynej w swoim rodzaju, nie należącej do żadnego gatunku literackiego. „Jak” tryumfuje tu bez reszty nad „co”, sprawiając, że na bohatera dzieła awansuje niepostrzeżenie sama inwencja i niepohamowana swoboda przekształceń. Czyni to z Ćwiczeń jedną z najśmieszniejszych książek świata.

Maniakalni uliczni kaznodzieje to zbiór dwudziestu pięciu opowiadań, najczęściej w formie lapidarnych monologów. Ich bohaterami są ludzie i zwierzęta różniący się wiekiem, płcią i statusem materialnym, mieszkający w najróżniejszych częściach świata. Łączy ich teraźniejszość, moment opowiedziany w kilku słowach. Czasami narracje te są zapisem traumatycznego przeżycia, innym razem - absurdalną groteską codzienności, ale zawsze, pomimo swego indywidualnego charakteru, opowiadają o szerszej perspektywie egzystencji.

Krzysztof Bizio - dramaturg, autor opowiadań, scenariuszy filmowych i radiowych. Jego dramaty (Lament, Toksyny, Porozmawiajmy o życiu i śmierci) były wystawiane w kilkudziesięciu teatrach europejskich. Jest autorem scenariusza do filmu Piotra Łazarkiewicza 0_1_0 oraz spektaklu Teatru Telewizji Fotoplastikon. Dotychczas ukazały się dwa zbiory jego opowiadań: Zresztą latem wszystkie kwiaty są takie piękne i Sierpień.

Debiutancki zbiór opowiadań Anity Nair to zgrabnie skonstruowane historie ludzi z różnych stron świata, których łączy potrzeba akceptacji, prawdziwej bliskości i chęć ucieczki od monotonii codziennej egzystencji. W tych wysmakowanych, nieco zagadkowych opowieściach świat realny przenika się z magicznym, w którym do głosu dochodzą pierwotne siły natury; fikcja spotyka się tu z rzeczywistością, mit z faktem, rozwaga z romantyzmem. Sugestywna, zmysłowa proza Nair przyciąga i urzeka.

Zresztą latem wszystkie kwiaty są takie piękne to zbiór opowiadań, które łączy zdegradowana rzeczywistość blokowiska. Nie chodzi tu jednak o obrazki z życia subkultury blokersów: poznajemy tęsknoty, lęki i obsesje przypadkowych ludzi wyłowionych z tłumu, przejmujących i tragicznych w swej przeciętności. Ta mozaika połamanych losów, mikrokosmos codziennej szarpaniny staje się interesującym punktem wyjścia do refleksji o polskiej współczesności.