Proza

Artur Ilgner – poeta, prozaik, dramaturg, twórca kabaretowy, publicysta.

Autor dramatów Ja, Hłasko, Liszka, Wieczór dwóch króli, Pieśni tarniny, programu poetycko-muzycznego Komeda – Osiecka – Hłasko. Nuty & Litery oraz adaptacji scenicznej powieści Sándora Máraiego Występ gościnny w Bolzano.

Wydał tomy wierszy Człowiek mieszkający nad kuchnią, Byk, Pieśni triesteńskie oraz tom zbiorowy Portfolio poetyckie.

Twórca autorskich kabaretów wielokrotnie nagradzanych podczas przeglądów PAKA: Kabaretu Rabczur, Kabaretu Artura I (m.in. laureat I Nagrody PAKI, 1994, Grand Prix V Akademickiego Forum Kultury, tytuł Indywidualności Twórczej Roku, 1995), Kabaretu Małolat, grupy parateatralnej Najwyższy Instytut Poszukiwań. Autor programu muzycznego „Babskie śpiewanie” prezentowanego w 1998 roku na Pikniku Country w Mrągowie.

Skomponował kilkanaście utworów muzycznych do własnych tekstów i ponad sześćdziesiąt tekstów piosenek dla innych kompozytorów.

Publikował w wielu czasopismach („Czas”, „Głos Polski”, „Miesięcznik Literacki”, „Arcana”, „Tygodnik Solidarność”, „Tygodnik Kulturalny”), od 2013 roku jest publicystą i felietonistą „Rzeczpospolitej”.

Autor Fugi jednogłosowej – opowieści o początkach jazzu w Polsce, napisanej w oparciu o wspomnienia Zofii Komedowej (książka została wydana pod tytułem Komeda, Zośka i inni).

Artur Ilgner jest podróżnikiem. W czasie długiej wędrówki po świecie odkrył, że los to dokładnie to, w co wpadamy w ucieczce przed tym, co nazywamy losem. Pięknie opisał to odkrycie, ponieważ jest poetą. (Michał Komar)

Powieść? Proza o strukturze kryształu – ciągle innego, gdy zmienisz kąt patrzenia. Tekst bez precedensu. Powieść w 75 wybuchach życia: życia banity, wariata, mędrca. Epika, której akcja żywi się wspomnieniem; wspomnienie, które jest esejem o pięknie i szaleństwie istnienia, rozpostartego między durną młodością i wiekiem klęski. Każde zdanie napięte, z nerwem, pisane ręką, która wszystkiego w życiu dotknęła... Do bólu szczera i bezczelnie zmyślona autobiografia, podszyta liryzmem poety i obrazoburcy. (Jarosław Ławski)

OIKOUMENE. NA ROZTOCZU ŚWIATA Roberta Gmiterka to zbiór kilkudziesięciu miniatur, przewodnik po miejscach i historiach ludzi z terenu Roztocza i okolic. Nieprzypadkowo swoją pierwszą książkę „Sen na Kniaziach” autor nazwał „genetyczną pamięcią miejsc i zdarzeń”. Kniazie, Szczebrzeszyn, Stara Huta, Chodywańce, Hrebenne, Mołodowce, Chotylub, Narol, Bełżec – wszystkie te miejsca znajdziemy na mapie, ale z Gmiterkiem mamy szansę zajrzeć pod podszewkę rzeczywistości. Przedmioty, zdarzenia, ludzie i ich historie wprowadzają nas w pewien rodzaj kontemplacji, gdzie przeszłość staje się teraźniejszością. Linearna postać czasu, do której jesteśmy przyzwyczajeni, zostaje zerwana, mieszają się pory roku i kolejność zdarzeń. Przedmiotem owej kontemplacji staje się nietrwałość jako ważna część naszej kondycji. Gmiterek w bolesny sposób dostrzega związek między pięknem a smutkiem świata, opisując efemeryczny charakter wszystkiego, co istnieje. Punktem wyjścia są, mówiąc językiem Tyrmanda, „drobne defekty, które budzą tkliwość”: fotografia ze zbitą szybką, chylący się do ziemi pokryty mchem krzyż, ikona na popękanej ścianie, spracowana drabina, złamane krzesło. Autor znalazł nie tylko pewien szczególny rodzaj wglądu, ale również swój ton – wszystkie te historie zapisane są interesującą, melodyjną polszczyzną. Gmiterek to nie tylko poeta, ale również ciekawy fotografik – swoje miniatury opatruje oryginalnymi zdjęciami, które dopełniają przywoływane historie.

ROBERT GMITEREK (1968). Poeta. Autor „Snu na Kniaziach” (2019). Fotograf. W 2019 roku w Centrum Koncertowo-Wystawienniczym w Narolu w cerkwi na Krupcu można było oglądać jego autorską wystawę „Ikony Roztocza”. W jego twórczości słowo i obraz przeplatają się ze sobą. Od pokoleń związany z Roztoczem, piękną i zarazem trudną krainą. Zakorzeniony w językach i krajobrazach pogranicza opowiada historie ludzi, którzy odeszli bez słów. I historie miejsc, których obrazy zatarły się już w czasie i przestrzeni. Do roku 2018, roku iluminacji, uważny czytelnik i obserwator. Dzisiaj kronikarz czasu zatraconego.

Wznowienie, w wersji nieocenzurowanej, jednej z najwybitniejszych powieści powojennej prozy. Napisana w 1979 roku książka została nagrodzona przez niezależny kwartalnik literacki Zapis i Fundację Kościelskich w Genewie.

Opowieść o niezwykłej miłosnej fascynacji, powierzona przez młodego mężczyznę przypadkowemu słuchaczowi w krakowskiej kawiarni, staje się impulsem wyzwalającym kolejne przenikające się historie, wspomnienia i fantazje. Starszy mężczyzna jak detektyw rekonstruuje portret utraconej ukochanej, odbywając jednocześnie wędrówkę we własnej pamięci i wyobraźni. Polski czytelnik nastrojowej i nieco zagadkowej prozy O'Grady'ego (ur. 1951) ma wyjątkową okazję spojrzenia na własny kraj z perspektywy irlandzkiego pisarza wędrowca urodzonego w Chicago, związanego między innymi z Walencją, Londynem i Toruniem.

W Polsce ukazała się jego powieść Umiałem czytać niebo z fotografiami Steve'a Pyke'a.