Dzienniki / Reportaże / Wspomnienia

Oprawa miękka ze skrzydełkami, format 120x215 mm, 222 strony, liczne zdjęcia kolorowe i czarno-białe.

Márta Mészáros – światowej sławy reżyserka filmowa – urodziła się 19 września 1931 roku w Budapeszcie. W 1975 roku jako pierwsza kobieta w historii kina wygrała Festiwal Filmowy w Berlinie – jeden z najbardziej prestiżowych na świecie. Złotego Niedźwiedzia odebrała z rąk Claudii Cardinale. A potem zdobywała nagrody na wszystkich najważniejszych festiwalach. W 2021 roku Europejska Akademia Filmowa uhonorowała Mártę Mészáros nagrodą za całokształt twórczości. I pierwszy raz w historii laureatką tego wyróżnienia została reżyserka z Europy Wschodniej.

Książka Márta Mészáros. Kobiety jej życia to nie wywiad rzeka, opowieść czy biografia. To raczej zbiór krótkich opowiadań wynikających ze sposobu mówienia Márty, z jej oryginalnej narracji. Bohaterkami filmów Márty są kobiety podobne do niej: silne, mądre, odważne. Kobiety, które zawsze spełniają swoje marzenia. Jak Márta! Książka opowiada między innymi o Romy Schneider, Isabelle Huppert, Fanny Ardant, Giulietcie Massinie, Marinie Vlady, Marie-José Nat, Mai Morgenstern, Krystynie Jandzie… Mamy w książce i historię Rosji, która zabiła rodziców Márty, i historię kina europejskiego, ale przede wszystkim jest to opowieść o kobiecie, która złamała wszystkie możliwe tabu – została pierwszą reżyserką na Węgrzech, jedną z pierwszych w Europie, pierwszą, która pokazała w filmie prawdziwy poród – kobiecie, która żyła jak chciała i z kim chciała.

Ewa Markowska-Radziwiłowicz – reżyserka, scenarzystka. Przyjaźni się z Mártą od ponad 45 lat. Zagrała „towarzysko” w jej Dzienniku dla moich dzieci i Siódmym pokoju. Wspólnie napisały scenariusz do Historii jednej znajomości.

Ewa Telega – aktorka, scenarzystka. Z Mártą znają się od 1992 roku. Przez te 30 lat zagrała w jej filmach Siódmy pokój, Córy szczęścia, Mała Vilma, Niepochowany i Zorza polarna. Zagrała też Annę Kareninę w wyreżyserowanym przez Mártę spektaklu Teatru Telewizji.

Niewielki, ale najistotniejszy z utworów autobiograficznych Josepha Conrada (1857–1924) to niezwykle atrakcyjna literacko opowieść: autoironiczna, momentami nadzwyczaj emocjonalna. Widzimy chłopca wędrującego palcem po mapie i składającego sobie obietnicę: „Pojadę tam”; młodzieńca, którego fascynacją i przeznaczeniem staje się morze; młodego człowieka rozpoczynającego pisanie na poważnie; pisarza, który spotyka bohatera swojej pierwszej powieści. A to zaledwie kilka przebłysków z Conradowskiego notatnika, małego, jakże jednak gęstego od barwnych opowieści rodzinnych, prywatnej mitologii, galerii postaci na czele ze stryjecznym dziadkiem, który w czasie odwrotu wojsk napoleońskich z Moskwy zjadł litewskiego psa.

John McGahern (1934–2006) jest autorem zbiorów opowiadań i powieści zaliczanych do kanonu najwybitniejszej współczesnej prozy irlandzkiej (m.in. tłumaczonych na język polski książek Pornograf oraz Między niewiastami – nominowanej do Booker Prize i wyróżnionej nagrodą „Irish Times”). Wydane na rok przed śmiercią pisarza autobiograficzne Wspomnienie to przede wszystkim przejmująca opowieść o udrękach i zachwytach dzieciństwa – o doświadczaniu żałoby, okrucieństwa, osamotnienia, ale również wielkiej miłości i fascynacji pięknem świata.

Przychodzimy z ciemności w światło i wzrastamy w świetle, dopóki śmierć nie wróci nas do pierwotnej ciemności. Pierwsze lata światła częściowo są także ciemnością, nie mamy bowiem żadnej władzy ani zrozumienia i jesteśmy bezradni w zetknięciu ze światem. To jedna z największych niedoli dzieciństwa. Na szczęście łatwo topnieje wobec bezgranicznej wiary, energii i nieustannej zmienności długiego dnia dziecka. Nawet największa katastrofa nie może trwać przez cały dzień.

John McGahern