Twarze w tłumie
Opis
Książka nominowana do Nagrody Literackiej Nike 2006.
Iwona Kurz opisuje swoich bohaterów: Marka Hłaskę, Jerzego Skolimowskiego, Kalinę Jędrusik, Elżbietę Czyżewską, Zbigniewa Cybulskiego, po pierwsze, poprzez ich cielesność; po drugie, przez kontekst kultury epoki, szczególnie jej codzienności, która najpełniej określa postawy prywatne; po trzecie, poprzez przemianę mediów w PRL i związane z tym przekształcenie modelu komunikacji społecznej. W ten sposób powstaje mały traktat historyczny przedstawiający przemiany kultury prywatności w epoce PRL rozpatrywane poprzez publiczne wizerunki jej idoli.
Nie przypadkiem w ramie książki dwukrotnie cytowany jest, najpierw jako eseista, potem jako poeta, Wiktor Woroszylski. W twórczości autora Niezgody na ukłon dramatyzm ciągłej, nieuchronnej oscylacji między potrzebą prywatności a publicznym zobowiązaniem był szczególnie dojmujący. Gdybym szukał zatem najbardziej adekwatnego tytułu dla tej książki, to znalazłbym go właśnie u Woroszylskiego, w parafrazie tytułu jego poematu napisanego w 1962 roku, więc w samym środku piętnastolecia, które jest przedmiotem książki Iwony Kurz - Ich powszedni morderca. Opowieść o niemożności spełnienia się ludzi Peerelu w życiu prywatnym, wysnuta z wybranych wizerunków bohaterów wyobraźni zbiorowej w kulturze polskiej lat 1955-1969. Nawiasem mówiąc, dociekliwy czytelnik, który zechciałby zaintrygowany sięgnąć po poemat Twój powszedni morderca, zorientowałby się, że wbrew symbolice tytułu opowiada on o czymś, o czym nie udało się opowiedzieć żadnemu z pięciorga przedstawionych w książce artystów: o miłości spełnionej.
prof.dr hab. Tadeusz Lubelski