Proza

ANTYKWARIAT

Ota Pavel

Zawarte w książce opowiadania czeskiego pisarza z tomów Śmierć pięknych saren i Jak spotkałem się z rybami to liryczno-groteskowy powrót do mitycznej krainy dzieciństwa, do symbolizowanego przez baśniowy świat przyrody poczucia wolności i pierwotnej harmonii. Szczególną rolę w tym mikrokosmosie odgrywa najbliższa rodzina młodego bohatera, a zwłaszcza portretowany z czułą ironią ojciec – komiwojażer, filozof i namiętny wędkarz.

Czy w realizmie magicznym lody obszarów polarnych mogą zastąpić tropikalną dżunglę amerykańską? Per Olov Enquist udowadnia, że tak. Jego magia splata wiele losów, ukazuje ich równoległość i mistyczny związek. Biografia Pasquala Pinona - niesamowitego dziwactwa natury, istoty uznanej za dziecko szatana, dzieje tajemniczej partnerki Bertolda Brechta, historia mordercy dziewczynek, niepokojący związek małżeństwa K. oraz autobiograficzne wspomnienia tajemniczego narratora tworzą opowieść zagadkową i przejmującą, dotykającą mrocznych tajemnic ludzkiego istnienia.

Książka zawiera siedem ostatnich opowiadań Raymonda Carvera, uznawanych za jedne z najwybitniejszych w jego dorobku. Trudno je zapomnieć: są niejednoznaczne, złowieszcze, pełne tłumionych emocji. Jest wśród nich prawdziwe arcydzieło krótkiej formy prozatorskiej: opowiadanie Sprawa do załatwienia poświęcone ostatnim chwilom życia Antoniego Czechowa.

Raymond Carver (1938 - 1988), wybitny amerykański prozaik, poeta i eseista, mistrz krótkich opowiadań (wydał m.in. zbiory: O czym mówimy, kiedy mówimy o miłości, 1981; Katedra, 1983; Na skróty, 1993). Członek American Academy and Institute of Arts and Letters, doktor literatury w Hartford University, laureat wielu prestiżowych nagród literackich.

Raymond Carver (1938-1988), wybitny amerykański prozaik, poeta i eseista, mistrz krótkich opowiadań, które ukazały się między innymi w zbiorach: Will You Please Be Quiet, Please? (1976), O czym mówimy, kiedy mówimy o miłości (1981), Cathedral (1983), Na skróty(1993). Członek American Academy and Institute of Arts and Letters, doktor literatury w Hartford University, laureat wielu prestiżowych nagród literackich. Jego opowiadania stały się podstawą scenariusza wybitnego filmu Roberta Altmana Na skróty.

Powściągliwe, niedopowiedziane, wieloznaczne opowiadania Carvera pełne są tłumionych emocji i skrywanych dramatów ludzi poranionych i samotnych. Pisarzowi udało się wykreować świat mroczny, w którym nawet najprostsze słowa i gesty mogą okazać się niebezpieczne i złowieszcze. Jego minimalistyczny, zdystansowany styl w znakomity sposób oddaje podejmowane przez bohaterów desperackie próby porozumienia się i dotarcia do prawdy o własnych uczuciach.

Raymond Carver

To świat bezimiennych często bohaterów i świat rzeczy, który nie został uczłowieczony. Świat z natury obcy, którego mieszkańcy żyją w cudzych domach, poruszają się pośród cudzych mebli. Zasadnicza obcość świata rzeczy przekłada się tu na losy urzeczowionych postaci, bez względu na ich gotowość podjęcia wysiłku czy wolę zmiany. Ta ugruntowana w przedmiotach i ludziach obcość, uniemożliwiająca dialog i współodczuwanie, skazująca wszystkie związki i sensy na nieuchronny rozpad, wydaje się u Carvera potężną podskórną energią, która może lada chwila eksplodować. A jednak nie - świat Carverowskiej codzienności nie jest ufundowany na wulkanie. Tu wielkiego wybuchu nie będzie.

Z posłowia Jerzego Jarniewicza

ANTYKWARIAT

Ota Pavel

W wydanym pośmiertnie tomie opowiadań czeskiego prozaika i dziennikarza Oty Pavla (1930–1973) Jak tata przemierzał Afrykę odnaleźć można wątki znane z jego książek Śmierć pięknych saren i Jak spotkałem się z rybami: to humorystyczno-nostalgiczne obrazki z czasów dzieciństwa autora, sugestywnie odmalowywane perypetie jego ojca, fascynacja sportem, górami i ludźmi, którzy w spotkaniach z naturą odnajdują życiową harmonię.

"Ernesto" Umberto Saba

przekład: Jarosław Mikołajewski

Istnieją historie skrywane przez całe życie. Pisane z palącej potrzeby wydobycia ich z siebie i ujrzenia przed sobą, na papierze. Zaraz potem przychodzi jednak myśl, że nie nadają się do rozpowszechnienia. Zostaną opublikowane po śmierci autora i staną się „literackim skandalem”. (...) „Ernesto”, choć niedokończony, może uchodzić za jedną z największych powieści włoskich dwudziestego wieku. Jest kluczem do zrozumienia dzieła i życia Umberta Saby (1883–1957), lecz przede wszystkim jest to powieść o nadzwyczajnej świeżości i swobodzie. To bezlitosna oraz ironiczna opowieść o skomplikowanym procesie dorastania, być może jedna z nielicznych włoskich powieści inicjacyjnych, godna sąsiedztwa z „Niepokojami wychowanka Törlessa” Musila. (Francesco Cataluccio)